Kardiologia. Podręcznik Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Podręcznik autorstwa najbardziej znanych autorytetów polskiej kardiologii, uwzględniający aktualne doniesienia naukowe oraz obowiązujące standardy Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, stanowić będzie nieocenioną pomoc dla lekarzy praktyków w trakcie ich codziennej pracy. Bogata szata graficzna - liczne ryciny i zdjęcia (wyników badań obrazowych czy preparatów anatomicznych) - czynią prezentowane dzieło jeszcze bardziej atrakcyjnym instrumentem nauki, po które z pewnością sięgną lekarze uczący się do egzaminu specjalizacyjnego z kardiologii, chorób wewnętrznych, a także studenci.

SPIS TREŚCI:

1. Diagnostyka chorób układu sercowo-naczyniowego . 1
1.1. Badanie podmiotowe . 1
Renata Główczyńska, Grzegorz Opolski
1.2. Badanie przedmiotowe . 6
Marianna Janion
1.3. Elektrokardiografia . 17
1.3.1. Spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne . 17
Dominika Pyszno-Prokopowicz, Artur Oręziak, Rafał Baranowski
1.3.2. Długoczasowe rejestracje elektrokardiograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Małgorzata Kurpesa
1.3.3. Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Krzysztof Szydło
1.4. Badania laboratoryjne . 37
Michał Bohdan, Miłosz Jaguszewski, Marcin Gruchała
1.4.1. Markery martwicy mięśnia sercowego . 37
1.4.2. Peptydy natriuretyczne . 39
1.4.3. Lipidogram . 39
1.4.4. Koagulogram . 41
1.4.5. D-dimer . 41
1.4.6. Wskaźniki funkcji nerek . 42
1.5. Obrazowanie . 43
1.5.1. Zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej . 43
Ilona Michałowska
1.5.2. Echokardiografia . 47
Piotr Hoffman, Piotr Lipiec, Jarosław D. Kasprzak
1.5.3. Tomografia komputerowa . 52
Mariusz Kruk, Maksymilian Opolski, Cezary Kępka
1.5.4. Rezonans magnetyczny . 61
Małgorzata Pyda, Justyna Rajewska-Tabor, Szymon Rozmiarek
1.5.5. Techniki radioizotopowe . 66
Magdalena Kostkiewicz
1.6. Diagnostyka inwazyjna . 73
1.6.1. Badania hemodynamiczne . 73
Paweł Kleczyński, Dariusz Dudek
1.6.2. Badania tętnic wieńcowych . 75
1.6.2.1. Koronarografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Paweł Tyczyński, Adam Witkowski
1.6.2.2. Pomiar gradientu przezzwężeniowego i cząstkowej rezerwy przepływu . 76
Rafał Wolny, Adam Witkowski
1.6.2.3. Obrazowanie wewnątrzwieńcowe . 78
Paweł Tyczyński, Adam Witkowski
1.6.3. Badanie elektrofizjologiczne serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79
Oskar Kowalski, Ewa Jędrzejczyk-Patej, Wiktoria Kowalska
1.7. Badanie wydolności fizycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87
1.7.1. Spiroergometryczna próba wysiłkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Ewa Straburzyńska-Migaj
1.7.2. Test 6-minutowego marszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94
Irmina Urbanek, Paweł Ptaszyński
2. Terapia chorób układu sercowo-naczyniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
2.1. Farmakoterapia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96
2.1.1. Antagoniści układu adrenergicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Rafał Dąbrowski
2.1.2. Antagoniści wapnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98
Rafał Dąbrowski
2.1.3. Leki antyarytmiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99
Rafał Dąbrowski, Hanna Szwed
2.1.4. Leki hamujące układ renina–angiotensyna–aldosteron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Jarosław D. Kasprzak, Tomasz Rechciński
2.1.5. Leki moczopędne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Marcin Barylski, Rafał Dąbrowski
2.1.6. Leki rozszerzające naczynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Paweł Kośmider, Iwona Gorczyca, Beata Wożakowska-Kapłon
2.1.7. Leki inotropowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Józefa Dąbek
2.1.8. Leki przeciwkrzepliwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Andrzej Kułach, Zbigniew Gąsior
2.1.9. Leki przeciwpłytkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Mariusz Skowerski, Zbigniew Gąsior
2.1.10. Leki fibrynolityczne (tromolityczne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Zbigniew Gąsior
2.1.11. Leki hipolipemizujące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Maciej Haberka
2.1.12. Inne leki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Joanna Stanisz-Kempa, Zbigniew Gąsior
2.2. Procedury przezcewnikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
2.2.1. Koronaroplastyka (przezskórne interwencje wieńcowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Jacek Legutko, Bartłomiej Guzik, Wojciech Zajdel
2.2.2. Procedury zastawkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
2.2.2.1. Przezcewnikowa implantacja zastawki aortalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Zbigniew Chmielak, Adam Witkowski
2.2.2.2. Zastawki mitralna i trójdzielna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Jerzy Pręgowski, Adam Witkowski
2.2.2.3. Przezcewnikowe wszczepienie zastawki płucnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Elżbieta Katarzyna Biernacka, Marcin Demkow, Witold Rużyłło
2.2.3. Niezastawkowe procedury strukturalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Marcin Demkow, Radosław Pracoń
2.3. Rehabilitacja kardiologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Maciej Janiszewski, Ewa Wujek-Krajewska, Marek Kuch
3. Prewencja chorób układu sercowo-naczyniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
3.1. Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Piotr Jankowski, Danuta Czarnecka
3.2. Dyslipidemie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Krzysztof J. Filipiak
3.3. Cukrzyca typu 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Janusz Gumprecht, Waldemar Banasiak
3.4. Zespół metaboliczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Marcin Wełnicki, Daniel Śliż, Artur Mamcarz
4. Nadciśnienie tętnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
4.1. Nadciśnienie tętnicze pierwotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Anna Szyndler, Marzena Chrostowska, Krzysztof Narkiewicz
4.2. Nadciśnienie tętnicze wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
4.2.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Andrzej Januszewicz, Marek Kabat, Aleksander Prejbisz
4.2.2. Pierwotny hiperaldosteronizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
Aleksander Prejbisz, Sylwia Kołodziejczyk-Kruk, Marek Kabat
4.2.3. Miażdżycowe zwężenie tętnicy nerkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Andrzej Januszewicz, Marek Kabat
4.2.4. Zwężenie tętnicy nerkowej na podłożu dysplazji włóknisto-mięśniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Andrzej Januszewicz, Ewa Warchoł-Celińska, Aleksander Prejbisz
4.2.5. Guzy wydzielające katecholaminy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Mariola Pęczkowska, Andrzej Januszewicz, Aleksander Prejbisz
4.2.6. Obturacyjny bezdech senny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Aleksander Prejbisz, Piotr Dobrowolski, Marek Kabat
4.2.7. Inne rzadziej występujące wtórne postaci nadciśnienia tętniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
Andrzej Januszewicz, Marek Kabat, Aleksander Prejbisz
5. Choroba niedokrwienna serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175
5.1. Stabilna choroba wieńcowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Dawid Miśkowiec, Piotr Lipiec
5.2. Ostre zespoły wieńcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
5.2.1. Ostre zespoły wieńcowe bez uniesienia odcinka ST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
Jacek Bil, Tomasz Pawłowski, Robert J. Gil
5.2.2. Zawał serca z uniesieniem odcinka ST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Michał Hawranek, Mateusz Tajstra, Mariusz Gąsior
6. Niewydolność serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .219
6.1. Przewlekła niewydolność serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Jadwiga Nessler, Krzysztof Krawczyk
6.2. Ostra niewydolność serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Piotr Ponikowski, Robert Zymliński, Jan Biegus, Paweł Siwołowski
7. Zaburzenia rytmu i przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246
7.1. Tachyarytmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
7.1.1. Tachyarytmie nadkomorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
7.1.1.1. Migotanie przedsionków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Katarzyna Mitręga, Beata Średniawa, Zbigniew Kalarus, Maria Trusz-Gluza
7.1.1.2. Trzepotanie przedsionków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Przemysław Mitkowski, Adrian Gwizdała
7.1.1.3. Inne arytmie nadkomorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Sebastian Stec
7.1.2. Tachyarytmie komorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
Jerzy K. Wranicz, Michał Kałowski
7.1.2.1. Częstoskurcz komorowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
7.1.2.2. Migotanie komór . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
7.2. Bradyarytmie i zaburzenia przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
7.2.1. Dysfunkcja węzła zatokowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Andrzej Głowniak, Andrzej Wysokiński
7.2.2. Bloki przedsionkowo-komorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
Jarosław Kaźmierczak
7.2.3. Bloki śródkomorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Jarosław Kaźmierczak
7.3. Nagły zgon sercowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Marek Banaszewski, Janina Stępińska
7.4. Stymulatory i kardiowertery-defibrylatory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
Marcin Grabowski, Marcin Michalak, Grzegorz Opolski
7.5. Zabiegi elektrofizjologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
Michał Orczykowski, Grzegorz Warmiński, Maciej Sterliński
8. Wady zastawkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .312
8.1. Wady zastawki aortalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
8.1.1. Zwężenie zastawki aortalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
Maria Jaworska-Wilczyńska, Tomasz Hryniewiecki
8.1.2. Niedomykalność zastawki aortalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
Tomasz Kukulski, Mariola Szulik
8.2. Wady zastawki mitralnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
8.2.1. Zwężenie zastawki mitralnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
Katarzyna Mizia-Stec, Magdalena Mizia-Szubryt, Maciej Wybraniec
8.2.2. Niedomykalność zastawki mitralnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
Andrzej Gackowski
8.3. Wady zastawki trójdzielnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
Lidia Tomkiewicz-Pająk
8.3.1. Niedomykalność zastawki trójdzielnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
8.3.2. Zwężenie zastawki trójdzielnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
8.4. Wady wielozastawkowe i złożone wady zastawkowe serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
Karina Zatorska, Anna Galas, Piotr Szymański
8.5. Sztuczne zastawki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
Tomasz Hirnle
8.6. Infekcyjne zapalenie wsierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358
Edyta Płońska-Gościniak, Karina Zatorska, Janusz Kochanowski, Piotr Scisło,
Tomasz Hryniewiecki
8.7. Gorączka reumatyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
Monika Komar, Paweł Prochownik, Marcin Jakiel
9. Wady wrodzone serca u osób dorosłych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .376
9.1. Patologie przegrody międzyprzedsionkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
Mirosław Kowalski, Małgorzata Kowalczyk
9.2. Ubytek przegrody międzykomorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
Olga Trojnarska, Agnieszka Bartczak-Rutkowska
9.3. Przetrwały przewód tętniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
Maria Olszowska
9.4. Tetralogia Fallota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
Elżbieta Katarzyna Biernacka
9.5. Zwężenie drogi odpływu prawej komory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Olga Trojnarska, Aleksandra Ciepłucha
9.6. Koarktacja aorty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
Grażyna Brzezińska-Rajszys
9.7. Wrodzone zwężenia drogi odpływu lewej komory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392
Roland Fiszer, Michał Gałeczka, Jacek Białkowski
9.8. Inne wrodzone wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
Lidia Tomkiewicz-Pająk, Jacek Pająk
9.9. Tętnicze nadciśnienie płucne w przebiegu wad wrodzonych serca u osób dorosłych . . . . . . . . . . . . . . . . 397
Piotr Hoffman
9.10. Pacjent po korekcji wady wrodzonej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400
Katarzyna Mizia-Stec, Maciej Wybraniec
10. Choroby naczyń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .407
10.1. Tętniak aorty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Andrzej Tomaszewski, Michał Tomaszewski, Agnieszka Styczeń
10.2. Ostre zespoły aortalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
Anna Klisiewicz, Piotr Hoffman, Ilona Michałowska
10.2.1. Rozwarstwienie aorty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
10.2.2. Inne ostre zespoły aortalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
10.3. Choroby tętnic szyjnych i kręgowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
Anna Kabłak-Ziembicka, Tadeusz Przewłocki
10.4. Choroby tętnic obwodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
Sławomir Nazarewski, Piotr Pruszczyk
10.5. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
10.5.1. Zakrzepica żył głębokich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430
Michał Ciurzyński, Piotr Pruszczyk
10.5.2. Ostra zatorowość płucna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
Piotr Pruszczyk, Michał Ciurzyński, Marek Roik
10.6. Nadciśnienie płucne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Marcin Kurzyna, Adam Torbicki
11. Choroby mięśnia sercowego i osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .460
11.1. Zapalenie mięśnia sercowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 460
Marcin Fijałkowski, Karolina Dorniak, Izabela Pisowodzka
11.2. Kardiomiopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
11.2.1. Kardiomiopatia przerostowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
Wojciech Wojakowski, Grzegorz Smolka, Piotr Pysz
11.2.2. Kardiomiopatia rozstrzeniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
Marta Kałużna-Oleksy, Ewa Straburzyńska-Migaj
11.2.3. Kardiomiopatia restrykcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
Monika Przewłocka-Kosmala, Wojciech Kosmala
11.2.4. Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
Elżbieta Katarzyna Biernacka, Karolina Borowiec
11.2.5. Inne kardiomiopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484
Sebastian Sobczak, Jarosław Drożdż
11.3. Choroby osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
Jarosław D. Kasprzak, Karina Wierzbowska-Drabik
11.3.1. Ostre zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492
11.3.2. Zaciskające zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495
11.3.3. Płyn w worku osierdziowym i tamponada serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
12. Nowotwory serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .501
Piotr Podolec, Monika Komar, Marcin Jakiel
13. Postępowanie w wybranych sytuacjach klinicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .505
13.1. Omdlenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505
Piotr Kułakowski
13.2. Pacjent poddawany operacji niekardiochirurgicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 510
Olga Jelonek, Iwona Gorczyca, Beata Wożakowska-Kapłon
13.3. Kobieta w ciąży z chorobą układu sercowo-naczyniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
Anna Fijałkowska, Ewa Szczerba, Magdalena Lipczyńska
13.4. Pacjent poddawany terapii onkologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
Renata Główczyńska
13.5. Pacjent po tępym urazie klatki piersiowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535
Michał Kacprzak, Marzenna Zielińska
13.6. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Bożena Sobkowicz, Agnieszka Tycińska
13.7. Opieka kardiologiczna nad sportowcami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548
Wojciech Król, Wojciech Braksator
13.8. Odrębności w postępowaniu z pacjentami w podeszłym wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 550
Ewa A. Jankowska
Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .555