Farmakologia Tom 1 i 2

Obecne wydanie jest w znacznym stopniu zmienione. Przedstawiono opisy nowych grup leków wprowadzonych do lecznictwa  oraz nowe dane dotyczące farmakoterapii. Zmienił się także zespół współautorów. Zachowano podział podręcznika na trzy główne części: Farmakologia ogólna, Farmakologia szczegółowa i Elementy farmakoterapii, wprowadzając jednocześnie podział na dwa tomy.

Spis treści :
Dział I. Farmakologia ogólna
Część I. Elementy farmakologii ogólnej
1.       Podstawowe pojęcia i zagadnienia związane z działaniem leków
Definicja oraz krótki zarys historii farmakologii
Pochodzenie leku i fazy działania
Postacie leku o przedłużonym działaniu
Postacie leków o odmiennym powinowactwie tkankowym. Nośniki leków
Czynne metabolity leków. Prekursory leków (pro-drug)
Nazwy leków
Właściwości leków i rodzaje reakcji organizmu na ich działanie
Kumulacja leków
Działania niepożądane i toksyczne leków
Czynniki wpływające na działanie leków
Mechanizmy działania leków
Dawkowanie leków
Sposoby wprowadzania leków oraz ich wchłanianie i przenikanie do tkanek
Rozmieszczenie (dystrybucja) leków w organizmie
Redystrybucja leków
Biotransformacja leków w organizmie
Powstawanie metabolitów toksycznych (toksyfikacja leków)
Wydalanie leków i ich metabolitów z organizmu
o   Wydalanie przez nerki
o   Pozanerkowe wydalanie leków
Niepożądane i toksyczne działania leków
2.       Losy leków w organizmie. Podstawy farmakokinetyki
Podstawowe procesy farmakokinetyczne
o   Transport leku
o   Procesy enzymatyczne
o   Matematyczny opis procesów kinetycznych
o   Modele farmakokinetyczne. Pojęcie kompartmentu
Miejscowe i ogólne działanie leków
Wchłanianie leków
Drogi podania leków. Wchłanianie z różnych dróg podawania
o   Przewód pokarmowy
o   Wstrzyknięcie leku
o   Droga wziewna
o   Podanie naskórne
Dystrybucja leku
Bariery specjalizowane
Eliminacja leku
o   Stężenie leku jako wypadkowa procesów wchłaniania i eliminacji
o   Wchłanianie zerowego rzędu a przebieg stężenia leku
o   Długotrwały wlew dożylny
o   Wielokrotne podanie leku. Stan stacjonarny stężenia leku we krwi
Część II. Komórkowe i molekularne mechanizmy działania leków
3.       Receptory i wtórne przekaźniki
Receptory: aparaty do komunikacji komórki ze światem
Przekazywanie sygnałów chemicznych w świecie zwierząt
Formalne teorie receptorowe
Powinowactwo, aktywność wewnętrzna, agoniści, antagoniści, antagoniści częściowi, agoniści odwrotni
Kompetencyjność i niekompetencyjność, odwracalność i nieodwracalność
Receptory zapasowe
Dynamiczna teoria receptora
Receptory rzeczywiste i ich klasyfikacja
Mechanizm działania receptorów 7TM - białka G
Niezdecydowanie w wyborze partnera
Niewierność receptorów 7TM białkom G
Białka modyfikujące aktywność receptora (RAMP)
Interakcja na powierzchni komórki
Dimeryzacja i polimeryzacja receptorów 7TM
Z czym naprawdę są sprzężone białka sprzężone z białkiem G
Regulacja aktywności receptora -desensytyzacja i down-regulacja
Wtórne przekaźniki -sygnały wewnątrzkomórkowe
Znaczenie badań receptorowych dla medycyny
4.       Leki a kanały jonowe
Kanały jonowe związane z receptorami
o   Kanał chlorkowy związany z receptorem GABA-A
o   Kanał wapniowy związany z receptorem NMDA
Kanały jonowe zależne od napięcia (potencjału)
o   Leki blokujące kanał wapniowy typu I
5.       Leki a przekaźnictwo wewnątrzkomórkowe
Interakcje receptorów metabotropowych z molekularnymi białkami opiekuńczymi - koncepcja "farmakologicznych białek opiekuńczych" jako potencjalnych leków
Interakcje receptorów metabotropowych z innymi białkami
Białka regulujące aktywność białek G jako potencjalny cel dla leków
Kinazy białkowe
o   Charakterystyka rodziny kinazy białkowej C
o   Charakterystyka kinaz białkowych zależnych od Ca²⁺ i kalmoduliny
o   Kinazy aktywowane miogenami
o   Kinaza białkowa B
o   Kinazy zależne od cyklin
o   Białkowe kinazy tyrozynowe
o   "Sieć kinazowa" - integracja sygnału na kinazach MAP
Wpływ leków na przekaźnictwo wewnątrzkomórkowe: działanie leków przeciwdepresyjnych i litu
Elementy wewnątrzkomórkowego przekaźnictwa jako potencjalne punkty uchwytu dla nowych leków
o   Inhibitory kinaz białkowych jako leki
o   Inhibitory syntezy cytokin (CSAIDs cytokine-synthesis anti-inflamatory drugs) a leki przeciwzapalne
o   Inhibitory tyrozynowych kinaz białkowych a leki przeciwnowotworowe
6.       Leki a inżynieria genetyczna
Wstęp
Choroby uwarunkowane genetycznie
Terapia genowa
o   Pierwsze protokoły terapeutyczne
o   Drogi wprowadzanie genów do komórek
·        Wektory retrowirusowe
·        Wektory adenowirusowe
·        Metody niewirusowe
o   Terapia antysensowa
o   Terapia prolekami -wprowadzanie genów wywołujących wybiórcze niszczenie komórek nowotworowych
o   Genetyczne komórkowe szczepionki przeciwnowotworowe
o   Transdukcja genu HLA-B7 do komórek guza in situ
o   Geny oporności wielolekowej
Leki rekombinowane
o   Insulina
o   Somatotropina
o   Erytropoetyna
o   Szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
o   Interferony
·        Interferon ?
·        Interferon ß
·        Interferon ?
Tkankowy aktywator plazminogenu
Interleukina-2. Aldesleukina
Imigluceraza
Ludzkie rekombinowane czynniki stymulujące wzrost kolonii granulocytów (G-CSF) oraz granulocytów/ makrofagów (GM-CSF)
Hirudyna
Rekombinowana ludzka DNA-aza - dornaza
Czynnik VIII krzepnięcia krwi
Część III. Czynniki biologiczne wpływające na działanie leków

7. Zmiany działania leków uwarunkowane zaburzeniami ich kinetyki w stanach patologicznych

Zaburzenia wchłaniania leków
Zaburzenia dystrybucji leków
Zaburzenia biotransformacji leków
Zaburzenia wydalania leków
8.       Farmakogenetyka i farmakogenomika
Wprowadzenie
Cytochromy P450
o   Polimorficzna oksydacja mefenytoiny. Cytchrom CYP2C19
o   Polimorfizm oksydacji sparteiny/ debrizochiny - cytochrom CYP2D6
o   Cytochrom CYP3A
o   Tolbutamid. CYP2C9
Cholinestazy (estrazy cholinowe)
Polimorficzna S-metylacja. S-metylotransferaza tiopuryny
Polimorficzna O-metylacja. O-metylotransferaza
Polimorficzna N-acetylacja. N-acetylotransferaza
Niedobór syntetazy glutationu. S-transferaza glutationowa
o   UDP-glukotransferaza
o   Metabolizm alkoholu. Dehydrogenaza
Farmakogenetyka a ośrodkowy układ nerwowy
Farmakogenetyka leków psychotropowych
Inne genetycznie uwarunkowane nietypowe reakcje na lek
o   Niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej
o   Porfirie
o   Złośliwa hipertermia
o   Akatalazemia
o   Glikokortykosteroidy i ciśnienie wewnątrzgałkowe
o   Niedobór ?₁-antytrypsyny
o   Inne nietypowe reakcje na lek niezwiązane z enzymami i metabolizmem leku
o   Farmakogenomika
9.       Elementy chronofarmakologii
Rytmy biologiczne a działanie leków
Dział II. Farmakologia szczegółowa
Część IV. Leki a ogólne procesy regulacyjne i homeostaza
10.   Leki moczopędne
Wydalanie sodu i wody przez nerki
Podział leków moczopędnych
o   Inhibitory anhydrazy węglanowej
o   Tiazydy i leki o zbliżonym działaniu (tiazydopodobne)
o   Leki tiazydopodobne
o   Diuretyki pętlowe
o   Diuretyki oszczędzające potas
o   Diuretyki osmotyczne
o   Roślinne leki moczopędne
Uzupełnianie niedoborów potasu
11.   Leki stosowane w odczynach alergicznych
Histamina
Leki przeciwhist ...