Endoskopia przewodu pokarmowego Podręczne kompendium

W 2018 roku celebrowaliśmy 30-lecie powstania Sekcji Chirurgii Endoskopowej Towarzystwa Chirurgów Polskich. Sekcja prowadzi szkolenia lekarzy chirurgów w zakresie przeprowadzania procedur endoskopowych i przyznaje certyfikaty uzyskania umiejętności.

Certyfikat oraz regulamin jego przyznawania upoważniają do samodzielnego wykonywania procedur endoskopii diagnostycznej i terapeutycznej przewodu pokarmowego, dróg żółciowych oraz trzustki. Certyfikat ten jest jednym z dwóch dokumentów, obok Certyfikatu Umiejętności wydawanego przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne, potwierdzających kwalifikacje z zakresu endoskopii, a jego posiadanie upoważnia do zawierania kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia.

W 2017 roku zarząd Sekcji dostosował program szkoleń i przyznawania certyfikatów w endoskopii do aktualnych wyzwań. Wprowadzono osobne certyfikaty dla lekarzy zajmujących się endoskopią górnego odcinka przewodu pokarmowego i osobne dla tych, którzy specjalizują się w endoskopii dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Poprzednio stworzony kompleksowy certyfikat pozostał bez zmian co do zakresu zabiegów, do których upoważnia. Podniesiono wymagania dla starających się o uzyskanie tych certyfikatów.

Przy rozpoczęciu szkolenia obowiązkowe jest zaliczenie kursu wprowadzającego, na którym osoba szkoląca się otrzymuje kartę szkolenia endoskopowego.

Obowiązkiem uczestników szkoleń jest wykazanie ilości wykonanych procedur zgodnie z regulaminem poszczególnych certyfikatów, zdanie egzaminu praktycznego w certyfikowanym ośrodku szkoleniowym SChE TChP oraz zaliczenie egzaminu testowego organizowanego przez Sekcję, na który składają się pytania teoretyczne i obrazy endoskopowe. Po zaliczeniu wszystkich etapów chirurg, członek Sekcji Chirurgii Endoskopowej TChP, otrzymuje certyfikat w danym zakresie.

Niniejsza pozycja powstała dzięki pasji i zaangażowaniu Zarządu i członków Sekcji. Mam nadzieję, że będzie ona nie tylko pomocna w przygotowaniu się do egzaminu, lecz także okaże się użyteczną dla lekarzy wykonujących badania endoskopowe w Polsce.

Dr hab. Jacek Sobocki

Podręczne kompendium „Endoskopia przewodu pokarmowego” pod redakcją naukową Profesora Jacka Sobockiego to unikatowa i wyczekiwana pozycja na polskim rynku medycznym. Doskonale wpisuje się w aktualne zapotrzebowanie środowiska lekarskiego jako kompleksowy i użyteczny poradnik dla lekarzy zajmujących się na co dzień badaniami i zabiegami endoskopowymi przewodu pokarmowego.

Kompendium składa się z trzech części, których treść układa się według następującego porządku:

Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Endoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Zaawansowane techniki endoskopowe.
W 30 rozdziałach autorzy zawarli obszerny zbiór aktualnej wiedzy dotyczącej wszystkich aspektów medycznych, organizacyjnych i technicznych związanych z codzienną praktyką kliniczną.

Właściwa organizacja i wyposażenie pracowni endoskopowych, przestrzeganie standardów wykonywania endoskopii przewodu pokarmowego wciąż pozostają aktualnym problemem klinicznym.

Jeśliby wziąć pod uwagę szerokie spektrum potencjalnych korzyści z zastosowania w praktyce klinicznej procedur endoskopowych związanych z diagnostyką i terapią pacjentów obarczonych schorzeniami układu pokarmowego, to nie dziwi fakt, że endoskopia przewodu pokarmowego jest przedmiotem zainteresowania lekarzy różnych specjalności (między innymi internistów, gastroenterologów, chirurgów, endoskopistów itp.).

Coraz częściej endoskopia przewodu pokarmowego i możliwości jej wykorzystania klinicznego stanowią „platformę” dla interdyscyplinarnej współpracy lekarzy poszczególnych specjalności, co może przyczynić się do poprawy wyników opieki medycznej nad pacjentami cierpiącymi z powodu chorób układu pokarmowego.

Autorami podręcznika są wybitni polscy eksperci posiadający duże doświadczenie w problematyce endoskopowej, choć ‒ co chcę z całą mocą podkreślić ‒ są to przede wszystkim specjaliści reprezentujący środowisko chirurgów gastroenterologicznych.

Nie ma w piśmiennictwie polskim pozycji, która w tak przystępny i metodologicznie poprawny sposób opisywałaby w sposób kompleksowy zasady optymalnego prowadzenia codziennej praktyki klinicznej w zakresie endoskopii przewodu pokarmowego.

Jestem pewien, że wszyscy czytelnicy po zapoznaniu się z treścią niniejszego kompendium, niezależnie od poziomu wiedzy, doświadczenia czy reprezentowanej dyscypliny, odniosą wymierną korzyść.

Prof. Grzegorz Wallner

Spis treści:

Cz. I. Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego
Wskazania i przeciwwskazania – J. Kenig
Kryteria oceny jakości endoskopii – J. Sobocki
Zgoda na badanie – H. Cabaj
Technika wykonania badania – J. Sobocki
Zasady pobierania materiału do badania histopatologicznego – K. Mitura
Standard opisu badania – M. Winiarski
Zalecane skale oceny endoskopowej – J. Kenig
Polipektomia – K. Mitura
Gastrostomia i gastrojejunostomia endoskopowa – J. Sobocki
Endoskopowe postępowanie w krwawieniach do górnego odcinka przewodu pokarmowego – M. Szura
Powikłania: objawy i postępowanie – J. Sobocki

Cz. II. Endoskopia dolnego odcinka przewodu pokarmowego
Wskazania i przeciwskazania – M. Winiarski
Przygotowanie do badania kolonoskopii – R. Solecki
Kryteria oceny jakości kolonoskopii – M. Kaczmerek
Zgoda na badanie – H. Cabaj
Technika wykonania badania oraz etapy uczenia się kolonoskopii – W. Milanowski
Klasyfikacje endoskopowe zmian patologicznych – M. Kaczmarek
Standard opisu badania – M. Szura
Podstawowe zabiegi kolonoskopowe: polipektomia, mukozektomia, ablacja – M. Szura
Nadzór endoskopowy – M. Winiarski
Powikłania: objawy i postępowanie – W. Milanowski

Cz. III. Zaawansowane techniki endoskopowe
Zgoda na badanie ECPW – S. Kozieł, J. Sobocki
Zalecane skale oceny endoskopowej ECPW – J. Sobocki
Powikłania ECPW: objawy i postępowanie – A. Budzyński
Poszerzanie i protezowanie zwężeń przewodu pokarmowego – J. Sobocki
POEM – M. Spychalski
Endoskopowa dyssekcja podśluzówkowa – J. Sobocki
Endoskopowa cystogastrostomia i nekresektomia trzustkowa – S. Kozieł, J. Sobocki
Antybiotykoterapia profilaktyczna – J. Sobocki
Leczenie przeciwpłytkowe i przeciwkrzepliwe – J. Sobocki